Een beetje avonturier of reiziger die houdt van een trage, intense manier van reizen moet zeker eens op de rug van een paard klimmen. Hoe meer ervaring, des te intenser de belevenis, zo vinden wij. Zowel voor gevorderde ruiters als ikzelf, maar ook voor beginners zoals Henk.
Tekst/fotografie: Angelique van Os | Fotografie: Henk Bothof
Paardrijden vergt conditie. Ja, je spieren doen echt wel wat. Niet alleen het paard werkt. Balans en een stevige zit vormen je basis. En wees alert, want in de wildernis kun je van alles tegenkomen, ook andere dieren. Paarden kunnen hier heel direct op reageren. We geven zes tips van bestemmingen die de moeite waard zijn om te ontdekken. En daar voegen we graag in de toekomst meer locaties bij, want bijvoorbeeld een rit over de Afrikaanse savanne of de Mongoolse toendra staat zeker op onze bucketlist!
1: Naukluft, Namibië
De eerste keer dat Henk ooit op een paard zit, begint gelijk goed. Het uitzicht bestaat uit eindeloze vergezichten van de uitgestrekte omgeving van Naukluft en Sossus-vlei (Namib-Naukluft National Park) in het West-Arikaanse Namibië. De woestijn uit dit gebied telt 55 miljoen jaren, en is daarmee een van de oudsten ter wereld. We zitten aan de kant waar het mulle zand overgaat in rotsen en licht begroeide bergen. Ik rijd op mijn witte arabier af en toe even weg om een galopje te maken, want een ontstellend vrij gevoel geeft. Alsof we verdwijnen in het wijdse, desolate berglandschap. Af en toe hupt er een springbok voorbij en in de verte zien we een kudde zebra’s ons nieuwsgierig gadeslaan. Verder is het stil en geen ziel te bekennen. Lees HIER onze reportage over Namibië.
Desert Homestead biedt diverse trips die dwars door het land lopen. Probeer eens een sundowner: na ruim een uur op pad te zijn met de vriendelijke Zuid-Afrikaanse gids Meldinda van den Berg, wordt een van de vele fraaie plekjes uitgezocht waar een collega wacht met hapjes en drankjes totdat de zon ondergaat. De paarden rusten wat, om na een half uurtje huiswaarts te keren onder een heldere sterrenhemel. Meerdaagse trips zijn ook mogelijk. Een prachtige ervaring: alleen op de wereld met je paard. Een sundowner trip van drie uur kost circa €80 p.p, inclusief drankjes en hapjes.
De paarden zijn er klaar voor. 
Even relaxen tijdens de sundowner. 
Prachtig uitzicht over dit verstilde landschap.
2. Hella & Akureyri, IJsland
Het surrealistische IJsland, met haar maan- en vulkaanlandschap, uitgestrekte vlaktes, vele watervallen en groene heuvels, dient zich perfect voor een paardrijrit of meerdaagse trektocht. Dat laatste zat er voor mij helaas nog niet in, maar gelukkig heb ik wel een paar uur kunnen genieten van twee kleine, sterke IJslanders. De eigenzinnige paardjes komen van origine overigens niet uit IJsland, maar werden meegebracht met de Vikingen uit Scandinavië en Groot- Brittannië. Echter geldt er al eeuwen een importverbod van paarden, waardoor het ras zuiver blijft en het zijn eigen karakter heeft ontwikkeld. Het ras stamt regelrecht af van het Europese oerpaard: Equus Stenonsis.
Rijden omgeving Hella
In 2009 al bezocht ik in de omgeving van Hella/Vik (het zuiden van IJsland) een kleine ranch. Daar reed ik op een temperamentvolle donkerbruine IJslander. We dwaalden over stroompjes vol dikke stenen, galopperen over uitgestrekte velden met niets dan leegte en de horizon voor ons. On-voorstelbaar dat die kleine hoeven zo sterk zijn en mij met gemak over de hobbelige ondergrond dragen. De wind giert en het paard proest van ontspanning. Verder is het stil.
Laagjes kleding
Deze rit was een spontane activiteit. Als je de mogelijkheid hebt en een beetje kunt rijden, trek dan voor al in het late voorjaar of in de zomermaanden het binnenland in. Er zijn diverse aanbieders waarmee je prachtige trektochten kunt maken door het ongerepte landschap van ‘ijs en vuur’. Houd er wel rekening mee dat het weer erg veranderlijk kan zijn, dus draag vooral laagjes kleding en een winddichte jas.
TIP: in september is het mogelijk om via diverse reisorganisatie deel te nemen aan de zogenaamde göngur: het bij elkaar drijven van de paarden. Veel IJslanders leven namelijk in de herfst en wintermaanden in de vrije natuur. Dat is zonder twijfel een bijzondere ervaring.
Tölten en telgang
Het is even wennen wanneer je voor het eerst op een IJslander zit, want deze sobere, intelligente dieren hebben geen drie gangen (stap, draf, galop), maar veelal vijf. De extra gangen heten tölt en telgang. De tölt geeft een vrij gevoel, alsof je zweeft. Wat best gek is, want eigenlijk is er juist geen zweefmoment bij deze gang, zoals in een reguliere draf. Licht-rijden hoeft dus niet; je kunt heerlijk diep in het zadel doorzitten.
Rit nabij Akureryi
In mei 2019, precies tien jaar later, ben ik opnieuw in IJsland. Het zuiden is helaas onder de voet gelopen door toeristen. Dat geldt gelukkig niet voor het ongerepte noorden. Daar valt genoeg te ontdekken. Op de laatste dag van onze trip met Voigt Travel is er de mogelijkheid om een buitenrit maken, nabij de noordelijke hoofdstad, Akureyri. Ik ga op pad met de jonge Sunneva, die dagelijks helpt met het runnen van de paarden en hun verzorging. Ze hebben ruim zestig IJslanders in hun beheer.
Elsa
Het landschap is hier licht glooiend en grenst aan een klein meertje. We struinen door de landerijen, een strakblauwe lucht tegemoet. Na een half uurtje verschillende gangen te hebben gereden vraagt Sunneva of ik op haar mooie vos wil rijden. Elsa is een negenjarige merrie en dochter van een nationale kampioen. Na enkele minuten loopt Elsa een heerlijke tölt. Met minimale hulpen voelt ze mij perfect aan.
Aangekomen bij de doorgaande weg (waar eens per uur een auto langsrijdt), kunnen we het tempo flink opvoeren. Parallel aan de weg ligt een licht zandpad van enkele kilometers. Gas geven dus. Elsa schakelt naar de telgang en ik heb het gevoel dat ik zweef. Wat een bijzonder gevoel! Vlak voordat we terugkeren richting de ranch, krijgen de paarden een cooling down in het frisse water om de spieren te ontspannen. Daarna afzadelen, belonen en rollen in de wei.
De paardjes komen nieuwsgierig kijken. 
Omgeving Hella & Vik 
Even kennismaken. 
Even checken of alles goed zit….. 
….En daar gaan we!
Sunneva kent de omgeving op haar duimpje. 
Angelique op de mooie Elsa.
Het familiebedrijf van de sympathieke Sunneva en haar vader Ólafur Adalgeirsson Skjaldarvik Ferdapjónusta is een zeer aangename plek en goed bereikbaar vanaf Akureyri. Het ligt ver genoeg van de doorgaande weg af, aan een meertje en omringd door heuvels. Ze bieden ook meerdaagse tochten en zijn toegankelijk voor alle rijniveaus. Naast paardrijden kun je hier ook overnachten in de sfeervolle kamers die fraai zijn ingericht door de vrouw des huizes. Eten kan in het restaurant, er zijn mooie (maar prijzige) streekproducten en kleding te koop. Ook kun je er fietsen huren. Maar als paardenliefhebber zit je natuurlijk het liefst op de rug van een IJslander. Kijk HIER voor meer info over IJslanders. En kijk HIER voor een fraai fotoboek over IJslanders.
3. Abruzzo, Italie
In het hart van het ruige en authentieke Italiaanse Abruzzo, nabij het dorpje San Stefano, is het mogelijk om paardrijtochten te maken met gids Claudio Mecoli. Sinds een aantal jaren bezit hij een kleine kudde waarmee hij dagelijks groepjes op pad neemt. Ik frons mijn wenkbrauwen wanneer hij met twee kleine tengere paardjes aan komt lopen. Moeten die smalle hoeven het ruige rotslandschap trotseren? Binnen vijf minuten blijkt de bezorgdheid loos alarm, want ondanks hun kleine voetjes bewegen de dieren zich met alle gemak over steile paden en ruige stenen. Ze zijn het gewend en barsten van de energie. Onderuitzakken in het zadel dus, teugels losjes in de hand en blind vertrouwen op het paard.
Info: Claudio Mecoli | claudio.mecoli@gmail.com | + 39 3476073353|
Ook hier is geen levende ziel te bekennen. Hoewel, Claudio wordt achtervolgd door zijn trouwe metgezel, Budino. Wanneer hij zin heeft gaat dit ezeltje mee op pad. Op zijn dooie akkertje sjokt hij als een trouwe hond zijn baasje achterna, graast wat om vervolgens met een uitbundig sprintje zijn kudde bij te benen.
Na een flinke klim is het uitzicht vanaf Rocca Calascico over Gran Sasso Imperatore en Castel del Monte adembenemend. Het dorp vormt het hart van gele en grijze berggezichten die lijken over te vloeien in de horizon. De kronkelende weggetjes liggen er stil en verlaten bij en al dat moois is slechts een van de vele rijmogelijkheden in deze omgeving. In het boekje The Sibyl, the Saint, and the shepherd, van Rodolfo Lorenzi, is ruim 839 (!) kilometer aan ruiterpaden beschreven die dwars door de nationale parken van Abruzzo lopen.
Omgeven door prachtig landschap. 
De ruine van Rocco Calascio. 
Ezeltje Budino loopt ons als een hondje achterna. 
Het prachtige Gran Sasso Imperatore. 
Koeien lesten hun dorst op het plateau van Gran Sasso.
4. El Cedral Llanos, Venezuela
Door het inhumane politieke klimaat is Venezula weliswaar geen veelbezochte bestemming, maar de ongerepte natuur is er prachtig. Henk bezocht het land een maand in 2018, een half jaar voordat de economische crisis uitbrak en miljoenen inwoners hun land moesten ontvluchtten. Het moeraslandschap van El Cedral Llanos (de haceinda) valt goed te verkennen vanaf de rug van een paard. Dit waterrijke gebied dat ruim 53.000 hectare bedraagt, wordt bewoond door anaconda’s, kaaimannen, reuzenmiereneters, rode brulapen, roze rivierdolfijnen, poema’s, jaguars, capibari’s en meer dan 350 vogelsoorten, waar onder de flamingo. Wel een beetje oppassen dus waar je paard langs stuurt.
Wilde westen gevoel
Henk trok er met een natuurgids een halve dag te paard over de steppe. Hij passeerde rivieren en reed dwars door het lage water. Hij voelde zich volgel vrij: “Het rijden hier geeft een authentiek ‘wilde westen gevoel’. Omdat ik nog niet zoveel rijervaring heb, moest ik wel goed opletten om niet te vallen. En ik heb een week zadelpijn gehad. Maar het paard was super braaf, en stapte gemakkelijk langs en door het water waar in de verte kaaimannen en vogels lagen te zonnen.”
Vanuit de Hato El Cedral Llanos ranch is het mogelijk om het natuurgebied te verkennen.
Je kunt naast paardrijden ook een gamedrive of een boottocht maken vanuit de ranch. Tevens kun je hier overnachten. Om een goede indruk te krijgen van het gebied, moet je er minimaal drie dagen voor uittrekken.
Henk (l) en zijn gids. 
Het is wel opletten langs de oevers….. 
El Cedral 
Flamingo’s kleuren de bomen roze/oranje. 
Capibari’s 
5. County Wicklow, Ierland
Op slechts een half uurtje buiten Dublin lonkt het prachtige groen glooiende landschap van County Wicklow. In de achtertuin van de Ierse hoofdstad heerst geen hectiek, geen druk stadsgevoel. Er zijn louter kleine, authentieke dorpjes met stamkroegen en kerken die de centrale ontmoetingsplekken vormen van de plaatselijke bevolking. Alsof de tijd heeft stil gestaan.
Slow riding
Om volledig te onthaasten en het landschap op trage wijze te ervaren, trok ik als een zigeuner met paard en wagen door dit prachtige gebied. Maximum snelheid: 5 tot 10 kilometer per uur. Voor de groen-rode houten huifkar loopt Buster, een oersterke Irish Cobb (Tinker). Zigeuners trokken tot in de jaren ’80 met dit ras door Ierland heen. Buster trekt zich niets aan van het waterkoude weer van het vroege voorjaar. Hij is het wel gewend. Op de bok kruipt de kou onder de huid, dus neem wel een deken mee en trek een dikke (thermo)broek en jas aan.
Aanmoediging
Buster sjokt ontspannen door het glooiende niemandsland van Cronybyrne, maar heeft wel wat aanmoediging nodig. “Kom op jongen; let’s go! En daar gaan we weer. Per dag leggen we tussen de 10 en 15 kilometer af, wat inclusief een paar stops zo’n vier tot zeven uur in beslag neemt. Het open karakter van de Wicklow Mountains rond Sally Gap is adembenemend. Niets dan uitgestrekte geelgroene heuvels, ruige rotsformaties aangevuld door lager gelegen dichte bossen, snelstromende rivieren en grote meren.
Afzien in de kou
’s Avonds is het afzien in de huifkar. De temperatuur daalt snel en warm blijven is lastig. Een kop thee, een dikke pyjama, vier dekens, een kruik en de gaslampjes bieden verlichting. Evenals de rust; geen sociale media of andere afleiding. Een goed boek en het uitzicht doen de kou vergeten.
Optuigen
De volgende ochtend kost het optuigen zonder hulp veel tijd, terwijl ik als ervaren ruiter wel wat gewend ben. Een heel tuigwerk is toch andere koek dan een zadel en hoofdstel. Buster is braaf en wacht geduldig. Na drie dagen intensief samenwerken hebben Buster en ik een goede band gekregen. Het vertrouwen is gegroeid en het optuigen en sturen gaan bijna vanzelf. De Irish Cobb werkt hard, maar de laatste kilometers kunnen hem gestolen worden. Hij dampt van het zweet. Maar ineens hervindt hij zijn energie, want hij herkent de imposante en door bergen omarmde wei vol koeien en kalfjes. Hij weet dat hij bijna thuis is. Tijd om te rusten en grazen.
Je hoeft geen ervaring te hebben om met Buster of een van de dertig andere paarden of ezeltjes op stap te gaan. Van te voren wordt stapsgewijs uitgelegd hoe je met het paard communiceert, en hoe het op-en aftuigen werkt en waar je op moet letten.
Voor meer info: Clissmann Horse Caravans & Donkey Walking Holidays.
Ik krijg een instructie van het optuigen. 
Het landschap gaat onderweg traag aan ons voorbij. 
Niets dan groene velden vanuit de huifkar. 
Buster lest zijn dorst. 
Omgeving Cronybyrne 
Het prachtige landschap van County Wicklow. 
Na het harde werken, mag Buster lekker grazen.
6. Westkust Zuidereiland, Nieuw-Zeeland
Paard & wagen strandrit
Op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland kun je terug in de tijd met paard en wagen. De enthousiaste Sophie Allen neemt je samen met haar Clydesdale gigant Duke en beroemde hond Pearl bijna drie uur mee op sleeptouw, naar de prachtige en rustige kustlijn rond Glen Road en Barrytown. Toen ik de trip maakte, eind december 2017, liep de zachtmoedige en hardwerkende Murphy nog voor de kar. Helaas is hij overleden. Samen met mijn gezin heb ik een mooie tocht gehad met Murphy.
A Dog’s Life
Hond Pearl zit trouw naast z’n baas op de bok. Zodra we de doorgaande weg zijn overgestoken en richting het strand rijden, springt Pearl om de paar minuten van de kar om een sprintje te trekken naar de kustlijn. De hond die bekend is vanwege haar kunstjes en staat op de cover van het bekroonde boek A Dog’s Life van Graig Bullock (2015), daagt Murphy constant uit. Het paard trekt zich er echter niets van aan, en struint op z’n gemak door het natte zand. Ondertussen vertelt Sophie over de vroege pioniers die hier neerstreken en de goudkoorts die hier enige tijd heerste.
Een paard- en wagentocht van Golden Sands Horse & Wagon Tours kun je goed combineren met een bezoek aan de beroemde Pancake Rocks (Punakaiki), dat slechts een kwartiertje rijden is.
Op zoek naar Jade
Na een uurtje komen we aan bij een fraai ‘verscholen’ waterpoeltje waar veel vogels rusten, broedden en eten zoeken in de grasrijke omgeving. Het is aangenaam warm en er staat een zwoel zeebriesje. Murphy krijgt een verkoelend ‘waterbad’, terwijl wij op zoek gaan naar Jade stenen.
Beschermde edelsteen
De beroemde ‘Green Stone’, die van origine toebehoort aan de Maori-mensen, wordt nog altijd gevonden aan de stranden van de westkust. De beschermende edelsteen zou volgens de legende geluk, voorspoed en rijkdom aantrekken. Hier is natuurlijk geduld en tijd voor nodig en na een kwartiertje hebben we mooie stenen verzameld, maar natuurlijk geen Jade. Daarvoor moeten we naar het plaatsje Hokitika, dat bekend staat vanwege de beste kwaliteit van Jade en ook op het Zuidereiland ligt.
Strand picknick
Murphy is weer opgeladen, dus we stappen door. We komen niemand tegen. Het strand en de zee zijn van ons. We sluiten de strandtrip af met een kleine strandpicknick, waarbij we onze eigen marshmallows en broodjes roosteren boven een zelfgemaakt kampvuurtje. Volledig zen en voldaan van deze heerlijke middag nemen we afscheid van Sophie en haar bijzondere viervoeters. 
Sophie vertelt honderduit, terwijl Pearl het paard uitdaagt. 
Trouwe Murphy rust even uit. 
Even afkoelen in het zeewater. 
Pearl doet haar kunstje.
